فهرست:

فصل اول

1- تعاريف و مفاهيم

2- سابقه شهرهاي جديد

3- شهر و نظريه هاي اجتماعي

4- نظريه توسعه پايدار

5- نظريه توسعه پايدار شهري

6- نظريه باغشهرها

7- نظريه شهرك هاي اقماري

8- طرح حومه نشيني

9- نظريه واحدهاي همسايگي

10- نظريه هايي در باب شهرهاي جديد

11- شهرهاي جديد و طرح ريزي نوين

12- روند شهرهاي جديد

13- نتيجه گيري

فصل دوم:

1-فصل دوم

2-شهرهاي جديد اقماري

3-شهرهاي جديد پيوسته

4-شهرهاي موازي

5-واحد توسعه

6-شهرهاي جديد سرريز پذير

7-پايتختهاي جديد

8-شهرهاي جديد صنعتي

فصل 3:

شهر ها و شهرک ها در کشورها:

    كشورهاي اروپايي
    كشورهاي اسكانديناوي
    كشورهاي امريكايي
    كشورهاي سوسياليستي
    كشورهاي آسيايي
    كشورهاي افريقايي
    نتيجه گيري

 

فصل چهارم

    تحولات شهر و شهرنشيني در ايران
    انباشتگي جمعيت در شهرهاي بزرگ
    تحولات برنامه ريزي طرحهاي شهري و ناحيه اي در ايران
    سابقه ي ايجاد شهرهاي جديد در ايران
    دلايل ايجاد شهرهاي جديد پس از انقلاب اسلامي
    بررسي مسائل مربوط به شهرهاي جديد پس از انقلاب اسلامي
    اهداف عمده شهرهاي جديد پس از انقلاب اسلامي
    نتيجه گيري

فصل پنجم

    برنامه ريزي شهرهاي جديد
    كليات مراحل برنامه ريزي
    مطالعات آمايش سرزمين
    طرح ريزي كالبدي
    مطالعات ناحيه شهري
    مطالعات مكان يابي
    مطالعات محدوده راهبردي
    مطالعات طرح توسعه و عمران
    مطالعات طرح آماده سازي
    مطالعات و تهيه طرح تفصيلي
    شركت عمران شهر جديد
    چهارچوب مكان يابي شهرهاي جديد
    شاخصهاي فيزيكي
    شاخصهاي اجتماعي – اقتصادي
    شاخصهاي محيط زيست
    شاخصهاي سياسي
    شاخصهاي تهيه نقشه مبنا
    چهارچوب برنامه ريزي شهرهاي جديد
    پيش بيني جمعيت و اشتغال
    برنامه ريزي اجتماعي و الگوي همجواري
    برنامه ريزي مسكن
    برنامه ريزي كاربري زمين
    برنامه ريزي تقسيمات كالبدي
    برنامه ريزي حمل و نقل و تأسيسات زيربنايي
    پيش بيني ميزان هزينه ها و چگونگي سرمايه گذاري
    برنامه ريزي پدافند
    مطالعات طراحي
    ارزيابي كاركرد شهرهاي جديد در ايران
    نتيجه گيري

فصل ششم ( نمونه های در ایران)

    الگوي طبقه بندي شهرهاي جديد در ايران
    شهرهاي جديد تهران
    شهر جديد پرديس

 

شهر و نظريه هاي اجتماعي

تحولات اقتصادي – اجتماعي قرون هيجدهم و نوزدهم ، كلانشهرها ، شهر – ناحيه ها و مجتمع هاي عظيم را به وجود آورد. در اين زمان با گسترش شاهراهها، اختراع ها، تمركز صنايع، مهاجرت هاي روستايي، تراكم جمعيت و آلودگي، دگرگوني هاي اساسي در ساختار و بافت شهرها به وجود آمد، بدين ترتيب نظمي كه در دوره هاي پيش حاكم بود از بين رفت و عملكرد شهر دگرگون و انقلاب صنعتي بر شهر مسلط شد.

در اين زمان و همچنين پس از قرن بيستم نظريه هاي متعدد شهري و طرحها و الگوهاي مختلفي براي ساماندهي فضايي شهرها به خصوص شهرهاي بزرگ ارائه مي شود تمام اين نظريه ها بر بي نظمي و آشفتگي شهر صنعتي تأكيد و نوعي آمايش شهر صنعتي را پيشنهاد مي كنند. از جمله اين نظريه ها و مكاتب، مي توان به مكاتب آرمان گرايي و اصلاح گرايي در پيش از قرن بيستم و مكاتب فرهنگ گرايي، شيكاگو، طبيعت گرايي ، فن گرايي و فلسفه گرايي در قرن بيستم اشاره كرد.

مكتب آرمان گرايي

مكتب آرمان گرايي، بر بهره گيري از روش شناسي كل نگر و انديشه سياسي – ايدئولوژيك براي نقد جوامع صنعتي تأكيد مي كند و نيز ايجاد نوعي اجتماع هاي جديد همانند فالانستر و دهكده هاي تعاوني را پيشنهاد مي نمايد. اين مكتب شهرهاي آرماني را انتخاب انسان در برابر جوامع صنعتي مي داند، زيرا اين شهرها را مستقل از جوامع صنعتي و بر اساس عدالت اجتماعي، محدوديت بخش خصوصي و دگرگوني محيط كالبدي – اجتماعي بيان مي كند.

مباني نظري اين مكتب يافتن راه حل مشكلات شهرهاي بزرگ در خارج از اين شهرهاست كه به ايجاد نوعي اجتماع ها يا شهرهاي جديد منجر مي شود. در اين مكتب انسان به صورت يك عنصر بيولوژيك مطرح است. رابرت آون، شارل فوريه، پير ژوزف پرودن ، ويكتور كونسيدران، بنجامين وارد ريچاردسون و هانري دوسن سيمون از بزرگان اين مكتب هستند.

مكتب اصلاح گرايي

مكتب اصلاح گرايي با تأكيد بر جنبه هاي فن شناختي، معتقد به يافتن راه حلهايي براي رفع مشكلات شهري در چهارچوب جوامع صنعتي است. در اين مكتب عقيده بر آن است كه بهسازي و ساماندهي محيط شهري بايد از درون همين جوامع صورت پذيرد، بنابراين بر اصلاح تنگناها و عوارض نظام اجتماعي موجود، بدون نفي كليت آن تأكيد مي كند. اصلاح گرايان ، زمين را ثروت شهر و حومه مي دانند و بايد براي زراعت و اشتغالات زراعي از آن استفاده شود. ويليام موريس و جان راسكين از بزرگان اين مكتب هستند.

مكتب شيكاگو

مكتب شيكاگو، بين سالهاي 1883 و 1893 رشد كرد. پيروان آن بي نظمي جامعه صنعتي در اروپا را ناشي از كم بودن زمين در شهر مي دانند، بدين ترتيب الگوي روستا – شهر را براي حل مشكلات شهري ارائه مي دهند و توجه به طبيعت را نيز در سطح وسيعي مطرح مي كنند. در اين مكتب توجه به اكولوژي يا محيط طبيعي اهميت ويژه اي دارد، به طوري كه محيط انساني در دل آن مطرح مي شود.

اين مكتب از داروينيسم اجتماعي، در زمينه عامل رقابت ميان شركتها، بنگاههاي تجاري و خانواده ها براي دستيابي به نقاط مطلوب شهر بهره مي برد و علم اقتصاد را فقط اصل مسلم انسان براي بهره گيري بيشتر و با كوشش كمتر مي داند و براي تحقق اين هدف معتقد به عدم دخالت دولت در امور اقتصادي، نفع فردي و اجتماعي است صنعت را منشأ ثروت مي داند.

مكتب شيكاگو در علوم معماري و جامعه شناسي شهري مطرح است. ويليام لوبارن جني از بنيانگذاران مكتب معماري شيكاگو و نيز ارنست برگس و رابرت ازرا پارك از بنيانگذاران مكتب جامعه شناسي شهري شيكاگو هستند.

در همين زمان نظريه باغ شهرها بيان مي شود و هاورد از اين مكتب بهره بسياري مي برد.

در قرن بيستم و بويژه از 1910 تا 1970 نگاه به شهر و بخصوص ساخت آن در تيول معماران قرار مي گيرد و موضوع شهر برعكس گذشته غير سياسي مي شود.

مكتب مدرنيسم

مكتب مدرنيسم در اوايل قرن بيستم به وجود آ‌مد. توني گارنير، والتر گروپيوس، لوكوربوزيه، استروملين، ميس وان درروهه، الوار آلتو و اود از بزرگان اين مكتب هستند. اين مكتب بر به كارگيري هنرهاي تجسمي و معماري يا هنر و فن استوار است. بدين ترتيب اين گروه، «مكتب مدرنيسم» را به وجود آوردند. اين مكتب به شهر حول محور مدرنيسم و قطع با گذشته و تاريخ و زمان نگاه مي كند و فقط و فقط به مسائل معماري مي پردازد.

مطالب مرتبط در این زمینه



شهرسازی واژهٔ معادل رشته Municipal Engineering در انگلستان است که در سیستم دانشگاهی ایران در ردهٔ مهندسی طبقه‌بندی شده است اما معمولاً در دانشکدهٔ هنر و معماری ارائه می‌گردد. تاریخچهٔ ساخت و کاربرد این واژه در فارسی برمی گردد به حضور کارشناسان آلمانی در ایران در دههٔ بیست خورشیدی که در برابر واژهٔ آلمانی Städtebau با همین مفهوم مشابه ساخت و ساز شهر قرار داده شد. شهرسازی در یک تعریف عام عبارتست از مداخله و تنظیم فضا و فعالیت به منظور بهبود کیفیت زندگی ساکنان. در کتب درسی دانشگاهی آمده است که مجموعهٔ روش‌ها و تدابیر ارزشمند و مفیدی که متخصصین امور شهری به وسیلهٔ آن شهرها را بهتر می‌سازند، به شهرسازی یا علم تنسیق شهرها شهرت دارد.[۱] و یا شهرسازی عبارت است از مطالعهٔ طرح‌ریزی و توسعهٔ شهرها با در نظر گرفتن احتیاجات اجتماعی و اقتصادی با توجه به حداقل رساندن مشکلات شهری و پاسخ‌گویی به نیازهای عمومی جمعیت شهری.[۱] واژه شهرسازی به علت میان رشته‌ای بودن آن، واژه‌ای درست است[۲] زیرا گرایش طراحی شهری نیز در مقطع فوق لیسانس در ایران ارائه می‌شود که مباحث زیبایی شناسی و منظر شهری در آن بیشتر از برنامه ریزی شهری به چشم می‌خورد. همچنین در مقطع کارشناسی، دانشجویان واحدهای درسی مهندسی آب و فاضلاب و مهندسی ترافیک و جامعه‌شناسی و ... را نیز می گذرانند که این نشان از میان رشته‌ای بودن شهرسازی دارد و نمی‌توان نام آن را فقط برنامه ریزی شهری گذاشت زیرا در برنامه ریزی شهری اسکیس و راندو و پرزانته و مباحث زیبایی شناختی کمتر وارد می‌شود و طراحان شهری بر این مباحث مسلط هستند.